730 tonluk demir topun sırrı! Tayvan’daki 7,4’lük depremde neden yıkılmadı?
ABD merkezli Washington Post’un haberine göre, Çarşamba günü Tayvan’ı sarsan 7.4 büyüklüğündeki depremde, adanın en yüksek gökdeleni Taipei 101’in içindeki insanlar, binanın merkezinde bulunan ve şoku emmeye yardımcı olan büyük sarı bir sarkaç tarafından korundu.
TAM 730 TON AĞIRLIĞINDA
“Ayarlanmış kütle sönümleyici” olarak bilinen 730 tonluk çelik küre, binanın tepesinde birkaç kat arasında asılı duruyor ve buradan halk tarafından izlenebiliyor. Gözlemevi başkentte popüler bir turistik cazibe merkezidir.
Taipei 101 web sitesine göre küre, adayı düzenli olarak vuran depremler veya tayfunlar sırasında ileri geri hareket ederek herhangi bir “şiddetli sallanmanın” gücünü emiyor.
Sönümleyicinin mühendisleri, binanın hareketini yüzde 40’a kadar azaltarak bina sakinlerinin hissettiği tedirginliği azaltabileceğini söylüyor.
Depremin meydana geldiği anda Taipei siluetini gösteren kapalı devre televizyon görüntüleri pagoda şeklindeki gökdelenin neredeyse hiç hareket etmediğini gösteriyor. Başka bir binaya monte edilmiş olan güvenlik kamerası ise şiddetle sallanıyor.
101 KATLI 508 METRE YÜKSEKLİKTE
Taipei 101, 2004 yılında tamamlandığında dünyanın en yüksek binasıydı ve bu unvanını 2009 yılına kadar korudu. Adından da anlaşılacağı üzere 101 katlıdır ve kulesi de dahil olmak üzere 508 metre yüksekliğe ulaşmaktadır.
Doğal afetlere karşı dayanıklılığını arttıran bir dizi başka tasarım özelliğine de sahiptir; bunlar arasında zeminin derinliklerine çakılmış 380 kazık da bulunmaktadır.
Taipei 101’e göre “tüm binayı sağlam bir tektonik plakaya çivilemeye benzeyen” bu kazıkların en derini ana kayaya yaklaşık 30 metre ya da neredeyse 100 feet çakılmıştır. Binaya elektrik iki trafo merkezi üzerinden sağlanarak kesinti riski azaltılmıştır.
SON 25 YILIN EN ŞİDDETLİ DEPREMİNDE 9 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
23 milyon insanın yaşadığı Tayvan, Ateş Çemberi olarak bilinen dünyanın sismik açıdan en aktif bölgesinde yer alması nedeniyle depremlere karşı savunmasızdır.
Adayı son 25 yılda vuran en şiddetli deprem olan Çarşamba günkü depremde dokuz kişi öldü, 900’den fazla kişi de yaralandı.
1999 YILINDAKİ DEPREMDE 2,400’DEN FAZLA KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Tayvan’ın merkezini 1999 yılında 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntı vurmuş ve 2,400’den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
Taipei 101, Tayvan’da ve dünya genelinde denge için damper sistemleri kullanan tek gökdelen değil, mühendisliğin sergilendiği nadir bir durum olsa da.
Bir tasarım hatası 1970’lerde New York’taki bir gökdelenin sonunu getirebilirdi – o zamanlar gelişmiş bir tasarım özelliği olan ayarlı kütle damperine sahip olmasına rağmen.
Binanın mühendisi, kasırga mevsimi yaklaşırken bir üniversite öğrencisi tarafından işaret edilen sorunu çözmek için acele etmek zorunda kaldı.
Taipei 101’in web sitesinde yer alan bir video, 2015 yılında meydana gelen ve bilim insanları tarafından o yıl dünyanın en güçlü fırtınalarından biri olarak gösterilen bir kasırga sırasında kürenin hafifçe sallandığını gösteriyor.
